Żylaki na nogach

Czy wiesz, że połowa naszego społeczeństwa cierpi na niewydolność żylną? Choroba ta w dużej mierze dotyczy kończyn dolnych. Żylaki na nogach to nie tylko domena osób starszych – gabinety flebologów odwiedzają coraz młodsze osoby. Bo choć spory udział w powstawaniu żylaków mają kwestie genetyczne, to na problemy z układem żylnym możemy, niestety, zapracować sobie sami. Jakie są przyczyny żylaków kończyn dolnych i czy można się przed nimi uchronić?

 

Spis treści

1. Co to są żylaki?
2. Jak powstają żylaki kończyn dolnych?
3. Jak wyglądają żylaki?
4. Niewydolność żylna – nie przegap tych objawów
5. Powstawanie żylaków na nogach a styl życia
6. Zapobieganie żylakom – domowe sposoby i kilka cennych rad
7. Kompresjoterapia – profilaktyka, leczenie i zapobieganie nawrotom żylaków
8. Jaką bieliznę kompresyjną wybrać?
9. Leczenie żylaków na nogach – jakie formy terapii może zaproponować Ci lekarz?
10. Zabieg usuwania żylaków na nogach

 

Co to są żylaki?

Zacznijmy od żył. Są to naczynia krwionośne, które doprowadzają krew do serca i płuc. W kończynach dolnych układ żylny tworzą żyły głębokie i powierzchowne. Pierwsze z nich nie są widoczne, te drugie przebiegają zaraz pod powierzchnią skóry – u niektórych osób można je zobaczyć i/lub wyczuć, dotykając ciała. I to zwykle na żyłach powierzchownych tworzą się żylaki.

Żylaki kończyn dolnych to poszerzone i wypukłe żyły, które mogą powodować obrzęk i ból nóg. Bezpośrednią przyczyną ich powstania jest tzw. refluks żylny. Dochodzi do niego w momencie zastoju krwi w żyle. Żeby dobrze rozumieć to zjawisko, warto przypomnieć sobie nieco informacji na temat budowy i działania układu żylnego.

Jak powstają żylaki kończyn dolnych?

Żyły są wyposażone w zastawki, które dbają o prawidłowy kierunek przypływu krwi – z kończyn dolnych ku górze, do serca. To właśnie dzięki zastawkom krew się nie cofa. Niestety, zastawki mogą być niewydolne. W takim przypadku krew w żyłach się cofa i dochodzi do jej zastoju. To z kolei prowadzi do wzrostu ciśnienia wywieranego na ścianę żyły. Ta rozszerza się i uwypukla. Powstawanie żylaków może być też powiązane z zaburzeniami ściany żyły. Jeśli ta jest osłabiona i ma tendencję do rozciągania, ryzyko wystąpienia niewydolności żylnej jest większe.

Jak wyglądają żylaki?

Żylaki to żyły o krętym przebiegu i fioletowo-niebieskim kolorze. Wiele osób myli je z teleangiektazjami. Pod tym terminem kryją się tzw. pajączki. Są to rozszerzone naczynia krwionośne, płytko umiejscowione w skórze. Widoczne, stanowią zazwyczaj defekt kosmetyczny i nie powodują bólu czy obrzęku nóg. Pajączki mają czerwonawy lub fioletowy kolor, przybierają postać cienki nitek, a niekiedy tworzą większe skupisko. Przypomina ono wyglądem sieć pająka.

Niewydolność żylna – nie przegap tych objawów

Pojawienie się na nogach krętych żył jest poprzedzone sygnałami, które wysyła Ci organizm. Uczucie „ciężkości nóg”? Obrzęki kończyn? Objawy żylaków na nogach są dość charakterystyczne, jednak łatwo je przypisać zmęczeniu. Niewydolność żylna kończyn dolnych to także:

• dolegliwości bólowe,
• powtarzające się skurcze nóg,
• drętwienie podudzi,
• mrowienie nóg.

Zaawansowany etap choroby może wiązać się również z występowaniem przebarwień skórnych i owrzodzeń. Jeśli zauważysz u siebie któryś z powyższych objawów żylaków na nogach, umów się do lekarza. Specjalistą w zakresie leczenia żylaków jest flebolog, jednak diagnostykę choroby może przeprowadzić także lekarz pierwszego kontaktu.

Żylaki nie są defektem kosmetycznym. Nieleczone powodują nasilenie się dolegliwości bólowych i obrzęków nóg, mogą nawet utrudniać chodzenie. Leczenie żylaków na nogach pozwala uniknąć owrzodzeń, pęknięcia żylaka i towarzyszącemu mu krwotoku. Niewydolność żylna to także ryzyko oderwania się zakrzepu w żyle i wystąpienia zatorowości płucnej, która może prowadzić do zgonu.

Powstawanie żylaków na nogach a styl życia

Kwestie genetyczne to jedno, jednak jaki wpływ na powstawanie żylaków ma Twój styl życia? Krótko mówiąc – spory. Czynniki zwiększające ryzyko rozwoju niewydolności żylnej to m.in.:

• nadwaga,
• palenie papierosów,
• siedzący tryb życia,
• ciąża.

Żylaki kończyn dolnych są też często diagnozowane u osób wykonujących pracę stojącą czy pracę wymagającą długiego przebywania w wysokich temperaturach (pod wpływem ciepła żyły się rozszerzają). Większe ryzyko powstania żylaków kończyn dolnych występuje również u pacjentów z przebytą zakrzepicą żył głębokich, u osób po urazach i operacjach nóg. Oczywiście przyczyny żylaków na nogach są powiązane także z wiekiem i procesem starzenia, jednak można zauważyć, że na niewydolność żylną choruje coraz więcej młodych osób. Jak temu zapobiec? Profilaktyka żylaków to nie tylko propozycja dla osób z obciążeniem genetycznym w kierunku niewydolności żylnej, ale i każdej osoby, która chce zadbać o sprawny układ żylny.

Zapobieganie żylakom – domowe sposoby i kilka cennych rad

Jeśli czytasz ten tekst siedząc i właśnie zakładasz nogę na nogę – koniecznie zmień pozycję ciała. Siedząc w taki sposób, wywołujesz ucisk naczyń krwionośnych w kończynie. Od czego powstają żylaki na nogach i jaki ma to związek z Twoimi nawykami?

Twoim kończynom nie służy długie stanie i siedzenie

Rób przerwy w pracy i wykorzystaj je do wykonania prostych ćwiczeń. Może to być stanie na palcach, krążenia stóp, „rowerek”, rozciąganie – wszystko to, co polepszy krążenie krwi w nogach. Ruch to najlepszy sposób na zapobieganie żylakom. Pływanie, marsz, taniec – wybierz swoją ulubioną formę aktywności. Jak widać, nie muszą to być spektakularne treningi, a wręcz przeciwnie. Ćwiczenia siłowe nie są dobrym rozwiązaniem przy problemach z układem żylnym.

Ogranicz gorące kąpiele, wizyty w saunie

 Jeśli masz predyspozycje do żylaków lub występują u Ciebie czynniki zwiększające ryzyko ich występowania, unikaj długiego przebywania w wysokich temperaturach. Zamiast gorącego prysznica – ciepły. Na jego zakończenie skieruj na nogi zimny strumień wody, aby pobudzić krążenie. W ramach relaksu postaw na masaż i drenaż limfatyczny, który zapobiega obrzękom nóg.

Nogi wyżej!

Skoro wspomnieliśmy o relaksie – naucz się odpoczywać w amerykańskim stylu. Mowa o siedzeniu z nogami położonymi na biurku. W domowym zaciszu zamień krzesło i stół na wygodne łóżko i oprzyj nogi o ścianę. Wystarczy 10-15 minut dziennie, aby poczuć różnicę i pożegnać uczucie „ciężkich” nóg.

Zasada „nogi wyżej od tułowia” może obejmować także nocny odpoczynek. Jeśli masz problemy z układem żylnym, śpij z nogami położonymi o ok. 10 cm wyżej od tułowia. Połóż pod nie poduszkę, wałek z ręcznika.

Maści i tabletki na ból i żylaki nóg

Domowe sposoby na żylaki to również stosowanie maści i leków bez recepty. Wybieraj produkty, w składzie których znajduje się np. diosmina, hesperydyna, wyciąg z kasztanowca, wyciąg z ruszczyka kolczastego. Ich zadaniem jest polepszyć krążenie i zwiększyć elastyczność naczyń krwionośnych. Przynoszą również ulgę w bólu. Dodatek mentolu w maści zapewni przyjemne uczucie chłodu.

Dieta na żylaki

Jaki wpływ na zapobieganie żylakom ma zdrowa dieta? Duży. Po pierwsze – pomaga utrzymać prawidłową masę ciała. Po drugie, chroni Cię przed zaparciami. Warzywa i owoce zapewnią Ci cenną dawkę błonnika, ułatwiającego wypróżnianie. W przypadku zaparć i silnego parcia rośnie ciśnienie w jamie brzusznej. To z kolei utrudnia odpływ krwi z nóg i jej prawidłowy przepływ do serca.

Wzmacniająco na ściany żył działa witamina C. Jej źródłem są oczywiście cytrusy, ale większe dawki tego cennego antyoksydantu znajdziesz w m.in. papryce czy natce pietruszki. Do tego witamina E (oliwa z oliwek, awokado, orzechy), witamina PP (mięso, soja, ryby) czy krzem (skrzyp polny, produkty pełnoziarniste, pokrzywa).

Kompresjoterapia

Ta metoda zapobiegania żylakom przynosi bardzo dobre efekty, dlatego warto poświęcić jej więcej uwagi.

Kompresjoterapia – profilaktyka, leczenie i zapobieganie nawrotom żylaków

Kompresjoterapia to terapia uciskowa. Stosując specjalną bieliznę kompresyjną, wywołuje się ucisk w kończynie. Jest on najsilniejszy w okolicy kostki i stopniowo maleje (najsłabszy ucisk jest w okolicy pachwiny). Taki kontrolowany ucisk polepsza przepływ krwi, niweluje obrzęki i dolegliwości bólowe. Dlatego jest to cenna metoda zarówno profilaktyki, leczenia, jak i zapobiegania nawrotom żylaków kończyn dolnych.

Jaką bieliznę kompresyjną wybrać?

W TargMED kupisz każdy rodzaj bielizny do kompresjoterapii:

• rajstopy uciskowe,
• podkolanówki uciskowe,
• pończochy uciskowe,
• skarpetki uciskowe,
• rajstopy przeciwżylakowe dla kobiet w ciąży,

Bielizna kompresyjna jest dostępna w różnych rozmiarach, aby wybrać właściwy, musisz zmierzyć obwód nogi w konkretnych miejscach – instrukcja pomiaru jest widoczna w opisach produktów. Pamiętaj, aby wykonać pomiar rano, tuż po przebudzeniu, kiedy na kończynie nie występują obrzęki.

Zwróć uwagę także na stopień kompresji. Niższe wartości sprawdzają się w profilaktyce (w tym w długiej podróży autem, samolotem) i przy niewielkich dolegliwościach (uczucie zmęczonych nóg, lekki obrzęk, pierwsze żylaki). Wyższy stopień kompresji – przy dużych obrzękach, bólach nóg.

Jeśli masz problem z wyborem rodzaju, rozmiaru i stopnia kompresji bielizny uciskowej, skontaktuj się z naszą obsługą lub zasięgnij porady lekarza. Z doświadczenia wiemy, że więcej trudności może sprawić wybranie odpowiedniego rodzaju bielizny kompresyjnej dla panów, dlatego przygotowaliśmy też krótką instrukcję na ten temat: Jaki produkt uciskowy dobrać dla mężczyzny?

Leczenie żylaków na nogach – jakie formy terapii może zaproponować Ci lekarz?

Jeśli chcesz sprawdzić, czy grożą Ci żylaki, umów się na badanie USG Dopplera. Pozwala ono ocenić przepływ krwi w kończynach i sprawdzić, czy w ramach naczyń nie występują już nieprawidłowości. Zdiagnozowano u Ciebie niewydolność żylną? Zacznij działać już teraz, aby nie dopuścić do rozwoju choroby. Leczenie żylaków jest uzależnione od stopnia zaawansowania choroby. U niektórych osób wystarczy zmiana stylu życia i kompresjoterapia, aby zobaczyć (i poczuć!) różnicę w funkcjonowaniu układu żylnego. Mowa oczywiście o porzuceniu nawyków, dbaniu o wagę czy aktywność fizyczną.

Jeśli zdrowszy styl życia i terapia uciskowa na żylaki nie są wystarczającą formą leczenia, lekarz może zaproponować Ci farmakoterapię czy małoinwazyjne zabiegi. Większość z nich wykonuje się ambulatoryjnie, a pacjent tego samego dnia wraca do domu. Aby podtrzymać efekty zabiegu i zapobiec wystąpieniu powikłań, koniecznie jest noszenie produktów uciskowych – rajstop, pończoch, opatrunków z bandażu.

Zabieg usuwania żylaków na nogach

Jaka jest najlepsza metoda na usuwanie żylaków? Na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi. Rodzaj zabiegu jest indywidualnie dobierany do stanu zdrowia pacjenta. Z pewnością często przeprowadzanym zabiegiem jest laserowe usuwanie żylaków na nogach (ablacja żylaków). Dzięki działaniu wysokiej temperatury możliwe jest wywołanie kontrolowanych uszkodzeń i wyłączenie wadliwego naczynia z układu żylnego.

Obkurczenie, zwłóknienie i ostateczny zanik żylaka to efekt skleroterapii. Zabieg ten polega na wstrzyknięciu do światła naczynia specjalnego preparatu w formie pianki lub płynu. Inne popularne zabiegi na żylaki kończyn dolnych to np. ultradźwięki. Ulgę przy obrzękach nóg przynosi z kolei masaż limfatyczny.

Lekarz może także skierować Cię do chirurga naczyniowego. Operacyjne leczenie żylaków polega na wyciągnięciu naczynia z układu żylnego. W trakcie operacji chirurg robi na kończynie dwa nacięcia – w okolicy kostki i pachwiny. Rekonwalescencja po usunięciu żylaków kończyn dolnych jest w tym przypadku dłuższa od tej po zabiegach z wykorzystaniem małoinwazyjnych metod.

Czy żylaki powracają? Zła wiadomość jest taka, że żylaki mają tendencję do odnawiania się. Dobra – możesz temu zapobiec. Zapobieganie nawrotom żylaków to przede wszystkim dbanie o zdrowy styl życia, noszenie bielizny kompresyjnej i pamiętanie o regularnych kontrolach lekarskich.

Bibliografia:

1. dr hab. n. med. Dariusz Janczak, Żylaki, podyplomie.pl, data dost. 12.02.2024r.
2. dr med. Marzena Frołow, Żylaki,pl, data dost. 12.02.2024r.
3. Henryk Marona, Agnieszka Kornobis, Patofizjologia rozwoju żylaków oraz wybrane metody ich leczenia – aktualny stan wiedzy [w:] Postępy farmakoterapii, Tom 65, nr 2, 2009r.
4. Paluch: z powodu niewydolności żylnej cierpi połowa naszego społeczeństwa, naukawpolsce.pl, data dost. 12.02.2024r.